जेठ ५, २०८१
अमेरिकी राष्ट्रिय एयरोनटिक्स र स्पेस एडमिनिस्ट्रेशन (नासा) को ‘सुपरसोनिक एक्स–५९’ विमानले पहिलो उडानको लागि सम्पूर्ण तयारी पूरा गरेको छ । नासाका स्वतन्त्र विशेषज्ञहरू मिलेर बनेक...
अचम्मको प्रविधि
नेपाल आउन खोजेको एलन मस्कको स्टारलिंक– आकाशमा ५ हजार स्याटेलाइट, एन्टेनाको भरमा इन्टरनेट
काठमाडाैं | मंसिर २, २०८१
संसारका सबैभन्दा ठूला अर्बपति एवं भावी अमेरिकी राष्ट्रपति (डोनाल्ड ट्र्म्प)का विशेष सहयोगी एलन मस्क स्वामित्वको स्टारलिंकले नेपालमा इन्टरनेट सेवा प्रदान गर्ने विषयमा पटक-पटक उच्चस्तरीय छलफल र भेटघाट गरिरहेको छ ।
सरकारी उच्च स्रोतका अनुसार स्टारलिंकका उच्चपदस्थ कर्मचारीले गत कात्तिक १० गते प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीलाई भेटेर स्टारलिंकले कसरी काम गर्छ र नेपालमा आउन किन चाहन्छ भन्ने विषयमा डेमो देखाइसकेको छ ।
Advertisment
यसमा प्रधानमन्त्री ओली पनि कन्भिन्स भएको तर कानूनअनुसार कम्तीमा २० प्रतिशत नेपालीको साझेदारी हुनैपर्ने व्यवस्थाले केही जटिलता निम्त्याएको भन्दै थप छलफल गर्ने प्रतिबद्धता जनाएको स्रोतको दाबी छ ।
Advertisment
कुनै पनि दूरसञ्चार कम्पनीले नेपालमा सेवा दिँदा २० प्रतिशत शेयर नेपालीको हुनैपर्ने बाध्यकारी कानूनी व्यवस्था छ । स्टारलिंकले नेपालमा आफ्नो फ्रिक्वेन्सी आउँदा २० प्रतिशत स्थानीय लगानीको शर्त हटाएर सहजीकरण गरिदिन प्रस्ताव गरेको हो ।
यसलाई सरकारले कसरी लिन्छ र कसरी सहजीकरण गर्छ भन्ने भविष्यको कुरा भयो । तर, आफ्नो सेवा विश्वभर आक्रामकरूपमा विस्तार गरिरहेको स्टारलिंकले नेपालमा पनि आफ्नो बजार विस्तार गर्न खोज्नु अस्वाभाविक होइन ।
स्टारलिंकले हालसम्म विश्वभरका ११२ भन्दा बढी देशमा आफ्नो इन्टरनेट सेवा विस्तार गरेको गरिसकेको छ ।
परम्परागत नेटवर्कको पहुँच सीमित भएका विश्वभरका ग्रामीण र शहरी क्षेत्रमा स्टारलिंक पुगिसकेको छ । यसले विश्वभर ४० लाखभन्दा बढी ग्राहक बनाइसकेको छ ।
स्टारलिंकले अफ्रिका, एशिया, युरोप र अमेरिकाका धेरै देशहरूमा आफ्नो सेवा उपलब्ध गराएको छ ।
यसले स्थानीय सरकारको अनुमति र आवश्यकताका आधारमा आफ्नो बिस्तार योजना तयार पारेको छ । त्यही आधारमा यसले नेपाल भित्रिन सरकारसँग लबिङ गरेको हो ।
५ हजारभन्दा बढी उपग्रहले दिन्छन् इन्टरनेट सेवा
पछिल्लो तथ्यांकअनुसार स्पेसएक्सको स्टारलिंक उपग्रह नेटवर्कमा ५ हजारभन्दा बढी सक्रिय उपग्रह छन् । यी उपग्रहहरू विश्वव्यापी इन्टरनेट पहुँचका लागि मात्र प्रयोग गरिन्छन् । विशेष गरी ग्रामीण तथा दुर्गम क्षेत्रमा सेवा विस्तार गर्ने उद्देश्यका साथ स्टारलिंकको स्थापना गरिएको थियो ।
यो संसारको सबैभन्दा ठूलो उपग्रह नेटवर्क हो । 'फाल्कन-९ तथा फाल्कन हेभी रकेटहरूको प्रयोग गरेर नियमित रूपमा थप उपग्रहहरू अन्तरिक्षमा प्रक्षेपण गर्ने गरिन्छ ।
स्टारलिंकले भू-स्थिर कक्षमा घुम्ने परम्परागत उपग्रहभन्दा निकै तल 'लो अर्थ अर्बिट(एलईओ)'मा आफ्नो उपग्रह राख्ने गर्छ । परम्परागत उपग्रहहरू करिब ३६ हजार किलोमिटरको उचाइमा घुम्छन् भने स्टारलिंकका उपग्रहहरू जम्मा ५५० किलोमिटरको उचाइमा छन् । यसले गर्दा डाटा प्रसारण गति छिटो हुन्छ र 'लेटेन्सी' निकै कम हुन्छ ।
स्पेसएक्सका फाल्कन-९ रकेटहरूले एकैपटक ६० वटासम्मका उपग्रह प्रक्षेपण गर्न सक्ने क्षमता राख्छन् । उपग्रहले आफैं कक्षीय स्थिति समायोजन गर्न सक्ने सौर्य प्यानल र 'थ्रस्टर' प्रयोग गर्छन् ।
प्रत्येक उपग्रहले पृथ्वीसँग सिधा डाटा आदान-प्रदान गर्न सक्छ ।
प्रयोगकर्ताले 'डिशी म्याकफ्ल्याटफेस' भनेर चिनिने एन्टेनाको माध्यमबाट आफ्नो इन्टरनेट पहुँच स्थापित गर्न सक्छन् । यो एन्टेनाले आकाशमा सबैभन्दा नजिक रहेको उपग्रहसँग स्वतः कम्युनिकेसन गर्छ ।
ग्राउन्ड गेटवेहरूको भूमिका
स्टारलिंकले डाटा आदान-प्रदान गर्न 'ग्राउन्ड गेटवे' प्रयोग गर्छ । प्रयोगकर्ताले उपग्रहसँग सम्पर्क स्थापित गरेपछि त्यो सिग्नल नजिकको गेटवेमार्फत भूमिगत फाइबर अप्टिक नेटवर्कसँग जोडिन्छ ।
तर, भविष्यमा स्टारलिंकले उपग्रहबीच लेजर-कम्युनिकेसन सिस्टम लागू गर्ने योजना बनाएको छ । यसले गेटवेको आवश्यकता कम गर्दै उपग्रहदेखि उपग्रहसम्मको सञ्चारलाई सम्भव बनाउनेछ ।
स्टारलिंकले १ गिगाबाइट प्रतिसेकेन्डसम्मको डाउनलोड गति उपलब्ध गराउन सक्छ । ग्रामीण क्षेत्रहरूमा भिडियो स्ट्रिमिङ, गेमिङ र भिडियो कलजस्ता धेरै डाटा खपत हुने एपहरू सजिलै सञ्चालनमा ल्याउन सकिन्छ ।
पारम्परिक इन्टरनेटको तुलनामा स्टारलिंकको लेटेन्सी धेरै कम (२०-४० मिलिसेकेन्ड) मात्र छ । यसले टेलिमेडिसिन, अनलाइन शिक्षाजस्ता सेवाहरूलाई धेरै प्रभावकारी बनाएको छ ।
स्टारलिंक स्थापनाको मुख्य उद्देश्य दुर्गम तथा प्राविधिक रूपमा पिछडिएका क्षेत्रमा इन्टरनेट सेवा पुर्याउन सक्षम हुनु हो । यो सेवा धेरै पहिलादेखि नै उत्तर क्यानडा, ब्राजिल र केही अफ्रिकी देशहरूमा उपलब्ध भएकोमा अहिले ११२ देशमा सेवा बिस्तार गरिसकेको छ ।
स्टारलिंक सेवा प्रयोग गर्न एन्टेनालाई अहिले औसत ६ सय अमेरिकी डलर पर्छ । मासिकरूपमा यसलाई १२० डलर तिर्नुपर्छ । यो अहिले नेपालमा सञ्चालित इन्टरनेट सेवा प्रदायकले लिने शुल्कभन्दा धेरै गुणा महँगो हो । तर, स्टारलिंकको टीमले प्रधानमन्त्री ओलीसँग यहाँका परम्परागत इन्टरनेट सेवा प्रदायकसँग प्रतिस्पर्धी मूल्यमा इन्टरनेट सेवा दिनेगरी नेपाल आउन चाहेको बताएका थिए ।
बैशाख २५, २०८१
प्राविधिक समस्याका कारण सोमबार नासा र बोइङले ‘स्टारलाइनर अन्तरिक्ष यान’ को पहिलो क्रु मिसनको प्रक्षेपण स्थगित गरेका छन् । स्टारलाइनर एक अन्तरिक्ष यान हो । यसले २१औँ शताब्दीको आविष्कारसँग वास्तुकला, ...
असोज २०, २०७९
पृथ्वीमा रहेको हिमनदी पग्लिएपछि त्यसको मुनिबाट पानी बग्न थाल्छ । किनभने यहाँ गुरुत्वाकर्षण बल धेरै छ। हिमस्खलन भनेको हिमपहिरो आउनु हो। मंगल ग्रहमा पनि हिमनदीहरू छन्, धेरै ठूला । तर, मंगल ग्रहको गुरुत्...
असार ३०, २०७९
नेपाल विज्ञान तथा प्रविधि प्रतिष्ठान (नाष्ट)ले सबै प्रदेशमा विशिष्टकृत अनुसन्धान केन्द्र स्थापना गर्ने भएको छ । बिहीवार भएको नास्टको ४५औँ प्राज्ञसभाले सातवटै प्रदेशमा अनुसन्धान केन्द्र स्थापना गर्ने निर्णय गरेक...
भदौ ७, २०८०
भारत चन्द्रमाको दक्षिणी ध्रुवमा चन्द्रयान अवतरण गर्ने पहिलो राष्ट्र बनेको छ । चन्द्रयान–३ को बुधवार चन्द्रमामा सफल अवतरण गराएर छिमेकी राष्ट्र भारतले यस्तो ऐतिहासिक कीर्तिमान बनाएको हो । आफ्नो देशका वैज्...
जेठ १७, २०८१
पर्वत– जिल्लाको एक विद्यालयका छ जना विद्यार्थीले ड्रोन बनाएका छन् । सदरमुकाम कुश्माबजार स्थित नमूना आवासीय माविका ६ जना विद्यार्थीले ड्रोन बनाएर आकाशमा उडाउन सफल भएका हुन् । नमूना आवासीय मावि कक्ष...
आत्मघातमा रमाउने जाति
मंसिर ८, २०८१
संसारका हर मानिस जित्न चाहन्छन् । जित्नुपर्छ भन्छन्, जित्ने प्रयास गर्छन् तर, जित्न भने कसैले सक्दैनन्, सकेका छैनन् । उल्टै यही जित्ने प्रयास नै हारको कारण बन्न पुगेको छ, यसैले नै हराइरहेको छ । मानिस यसैबाट ...
जापानको समृद्धिको कथा : नेपालले के शिक्षा लिन सक्छ ?
मंसिर ६, २०८१
अहिलेको समृद्ध जापानलाई यो अवस्था त्यत्तिकै प्राप्त भएको होइन, यसका पछाडि पीडा, बेदना र रगतपसिनाको इतिहास छिपेको छ । आफैंले गरेको विकास मात्र दिगो रहन्छ र विकासका लागि देशवासीको दह्रिलो समर्पण चाहिन्छ भन्ने शि...
राजनीतिको धुरी मानिने कांग्रेस किन बन्न पुग्यो औसत दल ?
मंसिर २, २०८१
अमेरिकालाई फेरि महान् बनाउने प्रमुख नारासहित राष्ट्रपतिमा उम्मेदवारी दिएका रिपब्लिकन उम्मेदवार डोनाल्ड ट्रम्पले शानदार ढंगले चुनाव जितेपछि विश्व राजनीतिमा नयाँ तरंग पैदा भएको छ । सन् २०१६ मा प्रथम प्रकट र अहि...
![विश्वविद्यालयमा चलिरहेको गुण्डागर्दी रोक्छु, एमबीबीएस कोटा बढाउँछु– शिक्षामन्त्री भट्टराई [अन्तर्वार्ता]](https://lktcdn.prixacdn.net/media/Bidhya_Bhattarai_Ihg3MlC6bj.jpg)
![संसदीय छानबिन समितिले कसैलाई 'क्लिन चीट' दिएको छैन– सभापति थापा [अन्तर्वार्ता]](https://lktcdn.prixacdn.net/media/Surya_Thapa_pbUQ64OMNf.png)
![शहरी विद्रोह भित्रभित्रै उम्लिरहेको छ, नेताहरू भाग्ने दिन आउँछ– रवीन्द्र मिश्र [भिडियो अन्तर्वार्ता]](https://lktcdn.prixacdn.net/media/Rabindra_Mishra_Lokantar_oUyBE118h9.jfif)
हुम्लाको सर्केगाडमा माओवादी विजयी
१ घण्टा अघि
कीर्तिपुरको मेयरमा कांग्रेसका डंगोल विजयी
४ घण्टा अघि
एमाले भन्दा कांग्रेसको दोब्बरको अग्रता, कहाँ कसले जिते ?
मंसिर १७, २०८१