मानसिक अशान्तिका कारण र असर

मानसिक अशान्ति निकै दर्दनाक अशान्तिमा पर्छ, जुन परस्त्री, परपुरुष, परद्रव्य, परप्राण र परवृत्तिसँग सम्बन्धित रहेको हुन्छ । यसको अर्थ अन्य कारणले मानसिक अशान्ति हुन्न भन्ने होइन तर, त्यो क्षणिक हुन्छ । केही समय रहन्छ । विस्तारै आफैं हराएर जान्छ तर, उल्लिखित पाँच कारणले जुन अशान्ति गराउँछ त्यसले भने जीवनभर पछ्याइरहन्छ । आउनुस् यहाँ यसैलाई केलाउने प्रयास गरौँ । 

परस्त्रीसँगको सम्बन्धः– 
यो सर्वाधिक ठूलो मानसिक अशान्तिको कारण हो । परस्त्रीगामी वा परस्त्रीमाथि आँखा लगाउने पुरुषलाई सदैव अज्ञात भयले सताइरहन्छ । उसलाई सरकारी कानूनको पनि डर हुन्छ, सामाजिक कानूनको पनि डर हुन्छ । नैतिक कानूनको पनि डर हुन्छ, धार्मिक कानून (नियम)को पनि डर हुन्छ । यी सबैबाट बचेर हिँड्नुपर्ने भएकाले यस्ता मानिस सदा भयभीत रहन्छन् । 

उसका मनमा सदा कति बेला के हुने हो, कसैले देख्ने पो हो कि, देखिहाले के होला ? कसैले केही भन्ने हो कि भन्नेजस्ता आशङ्का उठिरहेको हुन्छ, जसले गर्दा कहिल्यै शान्तिको सास फेर्न पाएको हुँदैन ।  

परपुरुषसँगको सम्बन्ध:-
यो मानसिक अशान्तिको अर्को कारण हो । परपुरुषगामी महिलाहरूले पनि उल्लिखित सबै कानूनी डरको सामना गर्नुपर्ने हुन्छ । उनीहरूले यसबाहेक अर्को डरको पनि सामना गर्नुपरिरहेको हुन्छ । त्यो भनेको आफूजस्तै अर्की महिलाको घर बिगारेको छु भन्ने डर हो । 

यस मामिलामा सरकारी कानून केही नरम देखिए पनि अन्य कानून पुरुषको तुलनामा बढी नै पेचिलो रहेको हुन्छ ।  त्यसैले उनीहरूले ती सबैबाट बचेर हिँड्नुपर्ने हुन्छ । किनभने कसैले देख्यो वा थाहा पायो भने त्यस्तै परे जीवनबाटै हात धुनुपर्ने अवस्था आउन सक्छ ।  

परधनसँगको सम्बन्ध :-
यो अर्को दर्दनाक कारण हो मानसिक अशान्तिको । अर्काको धनहत्याउने मानिसले कहिल्यै शान्ति पाउन सक्दैन । जतिसुकै धनी भए पनि र जतिसुकै माथिल्लो पदमा भए पनि उसलाई अर्काको रगत र पसिनाले पोलिरहेको हुन्छ । फलतः उसको मन बेचैन हुन्छ, के गरौ के गरौँ भन्ने उखरमाउलो छुटेर आउँछ । न राम्रोसँग निद्रा पाउँछ न भोक नै । 

घरमा खाने चीज प्रशस्तै हुन्छन् तर, खाने मन हुँदैन । यो भनेको कति दर्दनाक पीडा भनिरहनुपर्दैन । खाने चीज नभएर खान नपाउनु एउटा कुरा हो खाने चीज हुँदाहुँदै पनि खान नहुनु अर्को कुरा हो । यसैको कारण त्यस्ता मानिस डिप्रेशनको शिकार हुन पुग्छ र जीवन बरबाद गरिरहेको हुन्छ ।

परप्राण हरण :-
यो पनि मानसिक अशान्तिको त्यत्तिकै दर्दनाक कारण हो । परप्राण हरण गर्नु भनेको अर्काको ज्यान लिनु हो, हिंसा कार्यमा रत हुनु हो । यसबाहेक खसैको तनमा, मनमा, यश, कीर्ति, मानप्रतिष्ठामा आँच पुर्‍याउनु वा पुर्‍याउने काम गर्नु पनि हिंसामै पर्छ । चाहे धर्मको नाममा होस् चाहे अन्य जुनसुकै नाममा होस् हिंसा भनेको हिंसा नै हो । 

यसो त बिना हिंसा कसैको पनि जीवन चल्दैन, यहाँसम्म कि सासै फेर्न सकिन्न भन्ने मत पनि नभएको होइन तर, बाँच्न नगरी नहुने हिंसालाई प्रकृतिले नै छुट दिएको छ । त्यसैले त्यति हदसम्मको हिंसालाई हिंसा नै मान्न सकिए पनि त्यो मानसिक अशान्तिको कारण भने बन्दैन । यसबाहेक जति पनि हिंसा हुने गर्छन् ती भने मानसिक अशान्तिको कारण बन्ने भएकाले त्यस्ता कार्यले कहिल्यै शान्ति दिँदैन । 

परवृत्तिहरण:-
यो पनि त्यत्तिकै भयानक कारण हो । सकेसम्म अर्काको वृत्ति लगाइदिनु राम्रो हुन्छ । लगाउन नसके पनि बचाउन बिर्सनुहुन्न । यस्ता कार्यमा अलिकति झुट नै बोल्नुपरे पनि पाप लाग्दैन भन्ने नीतिवाक्य छ तर, परवृत्ति हरण गर्ने काम भने कहिल्यै गर्नुहुँदैन । किनभने यस्तो कामलाई जघन्य अपराध मानिएको छ । जघन्य अपराध भनेको त्यस्तो अपराध हो, जसको असर जीवन भर परिरहन्छ । 

मानसिक अशान्तिमा यी पाँच कारणबाहेक अन्य पनि केही कारण हुन सक्छन् तर, तिनले दिने आशान्ति त्यति भयानक हुँदैन । किनकि त्यसको असर स्थायी हुँदैन । तर, उल्लिखित पाँच कारणबाट उत्पन्न हुने मानसिक आशान्ति भने किलो बनेर रहेको हुन्छ ।